Dava Nedir

Dava Nedir, İslamda Dava Ne demektir. Davanın dini açıklaması

Dava Nedir ?

Dava dua kelimesinden doğmuş bir isimdir. İstemek anlamındadır. Şeriat dilinde ise dava bir sözdür. ki insan onunla başkası üzerinde olan kendi hakkını isbat etmek ister. Davacı davasını terkettiği zaman husumete muhakemeye zorlanmaz. Davalı ise zorlanır ve mecbur tutulur.Bir davada istenen hakkın cins ve miktarı belli değilse o dava kabul edilmez. Bir davacının başkası üzerinde dava ettiği hak eşya cinsinden ise onu gösterip tanıtmak için davalı bu malı huzura getirmeye mecbur tutulur. Eğer bu mal ortada yoksa kaybolmuş veya helak olmuşsa davacı onun kıymetini söylemelidir. ki dava edilen şey belli olsun. Bir Gayri menkulu dava ediyorsa hudutlarını söyler, davalının elinde bulunduğunu onu davalıdan istediğini bildirir.
Eğer dava alacak ise bu alacağını istediğini söyler Alacağın da miktar ve cinsini belirtmek şarttır. Şu kadar altın veya gümüş veya kağıt para gibi. Esas yönünden dava sahih olunca hakim davalıya bu davadan sorar eğer davalı itiraf ederse bu ikrarı sebebiyle aleyhine hüküm verir. Eğer davalı davadaki hakkı inkar eder kabullenmezse hakim davacıdan delil ister. Şayet davacı delil getirirse bu delile binaen hakim yine davalı aleyhine hüküm verir. Eğer davacı delil getiremiyorsa ve hasmına yemin teklini istiyorsa hakim davalıya yemi verdirir. Davalı yemin ederse dava düşer, eğer yemin etmezse bu ikrar sayılır ve hakim davalı aleyhine hüküm verir. Davalının yemin etmiyorum demesi veya susması yeminden nükul ( kaçınmadır )

Yemin :

Davacı benim hazır delilim var dediği zaman davalıdan yemin etmesini isterse davalıya yemin verdirilmez. Yemin davacıya çevrilip teklif edilmez çünkü davacının elinde delil vardır. Delili getirmediği zaman davalıya yemin etmesi teklif edilir. Zira Peygamber Efendimiz

  • Delil davacıya ve yemin inkar edene gerekir buyurmuşturlar. Davalı yemin etmekten kaçınırsa bu yemin etmeyişinden ötürü aleyhine hakim tarafından dava edilen şeyde hüküm verilir.Hakimin suçluya önceden ikaz yollu üç defa Sana yemin teklifi edeceğim eğer yemin edersen kurtulursun değilse idda edilen şeyde aleyhine hüküm vereceğim demesi uygun düşer. Böyle üç defa arz edişten sonra davalının yeminden kaçması üzerine aleyhine hüküm verilir.

  • Dava nikah davası olursa inkar edene yemin verdirilmez. Had ve Lian davaları da böyledir.

  • Hırsıza yemin verdirilir : Eğer yeminden kaçınırsa çalmış olduğu malı öder ve kolu kesilmez.

  • Bir kadın kocası ile henüz birleşmeden önce kocasının kendisini boşamış olduğunu iddia etse kocaya yemin teklif edilir. Yemin etmekten kaçınırsa mihir parasının yarısını öder.

  • Bir kimse üzerinde ölümden başka kısas hakkı bulunduğunu iddia eden kimsenin bu iddiasına red ve inkar ederse ona yemin teklif edilir. Yemin etmezse ona kısas cezası uygulanır. Diş kırmış ise dişi kırılır. Göz oymuşsa gözü oyulur. Dava ölüm cezasina ait bi kısas davası olur. da yeminden davalı kaçınırsa hapsedilir. Suçu ikrar veya yemin edinceye kadar tutuklanır.

Yemin Nasıl olur ve nasıl verdirilir ?

Yemin Allah lafzı ile olur başkası ile değil. Ancak yemin Allah Tealanın bazı sıfatları ile kuvvetlendirilebilir. Gaybı ve hazırı bilen Allah'a yemin ederim ki gibi..
Talak üzerine yemin teklif edilmez
Yahudiye Şöyle yemin teklif edilir
Hazret-i Musa Aleyhisselam'a Tevrat'ı indiren Allah'a yemin ederim Hıristiyan'a da : İsa Aleyhisselam'a İncil'i indiren Allah'a yemin ederim diye yemin verdilir.
Ateşe Tapan Mecusilere ise ;
Ateşi yaratan Alla'a ve Puta tapanlara da yanız Allah'a diye yemin verdirilir.

Karşılıklı Yemin

Bir alış-verişte satıcı ile alıcı ihtilafa düşüp de biri bir fiat ve satıcı da bundan daha çok fiat iddia etse yahut satıcı sattığı malıdan bir miktar iiraf edip müşteri bundan daha ziyade bir miktar iddia etse ve bundan sonra satıcı ile alıcıdan biri delil getirse bunun lehine hüküm verilir. Her ikisi de delil getirse ziyadeyi iddia edenin delili daha önde tutulur.
Eğer ihtilaf aynı zamanda hem fiat hem de mal üzerinde ise satıcının fiat üzerindeki delili ve müşterinin mal üzerindeki delili evladır. Eğer müşteri ve satıcıdan hiç birinin delili yoksa müşteriye şöyle denir. Ya satıcının iddia ettiği paraya razı olacaksın, yoksa alış-veriş'i bozacağız. Satıcıya şöyle denir : Ya müşterinin iddia etmekte olduğu malı teslim edersin yoksa alış-verişi bozacağız. Bu tekliflere razı olmadıkları takdirde hakim her ikisine de diğerinin iddiası üzerine yemin verdirir. Önce müşteriden başlar çünkü müşterinin inkarı daha fazla olur. Her ikisi de yemin ederse hakim aralarındaki alış-verişi bozar. Biri yemin etmekten kaçınırsa diğerinin iddiasını kabullenmesi gerekir ve aleyhine hüküm verilir.
Müşteri ile satıcı arasındaki ihtilaf müddet veya muhayyerik şartı üzerinde ise her ikisinede yemin verdirilmez. Muhayyerlik şartını veya müddeti inkar edene yalnız yemin verdilir. Ve yemin etmesi ile hak sahibi olur.

Karı Koca arasında yemin

Karı koca mihir hususunda ihtilaf etseler de koca bin lira mihir karşılığında zevcesini nikahladığını zevce ise iki bin lira karşılığında nikahlandığını idda etseler bunlardan hangisi delil getirirse onun delili kabul edilir. Eğer her ikiside delil ikame ederlerse kadının delili muteber olur. Eğer ikisi de delil ikame edemezlerse karşılıklı olarak her ikisi yemin ederler Nikah bozulmaz. Ancak her ikisinin yemin edişi halinde hakim kadının emsallerine verilen mihir miktarı üzerine hüküm verir. Eğer emsal mihir kocanın itiraf ettiği miktar veya ondan daha az ise kocanın dediği üzere hüküm verir. Şayet emsal mihir kadının iddia ettiği miktar veya ondan daha fazla ise kadının iddia ettiği miktar üzerine hüküm verir. Fakat emsal mihir kocanın itiraf ettiğinden çok ve kadının iddia ettiğinden az ise hakim emsal mihir ne ise ona hüküm verir.